Over de stichting

Over de Stichting Carillon Den Haag

Beschermheer 
Mr J.H.C. van Zanen, burgemeester van Den Haag

Ontstaan
De Stichting Carillon Den Haag werd op 17 september 1980 opgericht als de voortzetting van de op 15 december 1972 gevormde Haagse Beiaardcommissie. De Stichting staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Haaglanden onder KvK 41152006 en is bij de belastingdienst bekend onder RSIN 816173497.

Doelstelling
De Stichting stelt zich in het algemeen ten doel de beiaard- of carilloncultuur te bevorderen en belangstelling daarvoor te stimuleren, in het bijzonder in de gemeente 's-Gravenhage.

 

Beleidsplan


1. Algemeen
De Stichting Carillon Den Haag is op 17 september 1980 opgericht door het verlijden van haar statuten bij notaris L.C. Gambon te 's-Gravenhage. Zij is de voortzetting van de in 1972 ingestelde Haagse Beiaardcommissie en staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Den Haag onder nummer 41152006.
De Stichting stelt zich in het algemeen ten doel de beiaardkunst te bevorderen en belangstelling daarvoor te stimuleren, in het bijzonder in de gemeente 's-Gravenhage. Deze algemene doelstelling kan in diverse aspecten worden opgesplist; deze komen hierna elk afzonderlijk aan de orde. Voor het behartigen van deze afzonderlijke aspecten staan verschillende middelen ten dienste.
Voor de duidelijkheid wordt hier vooraf vastgesteld, dat zich binnen de gemeente 's-Gravenhage drie carillons bevinden, waarop de activiteiten van de Stichting primair zijn gericht. Het betreft de beiaarden in de torens van de Grote of St. Jacobskerk en van de Oude Kerk op Scheveningen, beide gemeentelijke eigendommen, en het carillon van het Vredespaleis. Bovendien hangen op allerlei plaatsen binnen de gemeente luidklokken, waarop de Stichting eveneens haar aandacht richt; dit geldt met name voor de eigendommen van de gemeente 's-Gravenhage. Binnen haar aandachtsgebied vallen eveneens enkele monumentale uurwerken, en enige nog functionerende speelwerken die in directe verbinding staan met een der carillons. Bedoelde uurwerken bevinden zich in de torens van de Abdijkerk in Loosduinen (16e-eeuws), van de Haagse Nieuwe Kerk (1656), van de Oude Kerk op Scheveningen (18e-eeuws), van de Scheveningse Nieuwe Kerk (ca. 1895) en van de Grote Kerk (1927). De betreffende speelwerken zijn: de speeltrommel van de Grote Kerk (1689) en het bandspeelapparaat in de Oude Kerk op Scheveningen (1975). Deze uur- en speelwerken zijn vrijwel alle gemeentelijke eigendommen. Ten slotte rekent de Stichting nog binnen haar horizon het oorspronkelijk in de toren van de Grote Kerk geplaatste, gotische uurwerk met speeltrommel uit 1541, thans in het museum Speelklok in Utrecht, en het uurwerk van het Vredespaleis, een Zwitserse schenking uit 1913, dat nu staat opgesteld in het Klok & Peel Museum te Asten.


2. Inhoudelijke activiteiten
De Stichting tracht haar doel primair te bereiken door aandacht te wekken voor de reguliere bespelingen op de beiaarden in de drie genoemde torens. Hieraan kunnen worden toegevoegd bespelingen bij bijzondere gelegenheden, zoals herdenkingen of (vorstelijke) festiviteiten. Eén en ander gebeurt in nauw overleg met de stadsbeiaardier, die als gemeentelijk functionaris de bespelingen verzorgt in de torens van de Grote Kerk en de Oude Kerk op Scheveningen en qualitate qua lid is van het Stichtingsbestuur. De Stichting brengt de bespelingen onder bredere aandacht door aankondigingen ervan in daartoe beschikbare vitrines, in de pers, zo mogelijk via de lokale of regionale radio en TV en op het Internet. In verband met carillonactiviteiten in de twee gemeentelijke torens onderhoudt de Stichting steeds contact met het gemeentebestuur. Voor de beiaardier vervult zij tevens een klankbordfunctie.
Bijzondere aandacht besteedt de Stichting aan incidentele beiaardconcerten, die door haar in het kader van haar doelstelling worden georganiseerd naast de reguliere bespelingen. De Stichting doet dit deels op eigen kracht, deels in samenspraak met andere instellingen. Te denken valt aan carillonbespelingen, voorafgaand aan orgelconcerten in de Grote Kerk, waartoe overleg wordt gevoerd met de organiserende instantie, het Haags Orgel Kontakt. Zo ook organiseert zij zomerconcerten op de beiaard van het Vredespaleis, dan wel bespelingen bij feestelijke of memorabele bijeenkomsten aldaar, en is zij desgewenst betrokken bij incidentele concerten tijdens bijzondere gelegenheden in Scheveningen, c.q. aansluitend bij orgelconcerten in de Oude Kerk.
Ten behoeve van zulke incidentele concerten verzorgt de Stichting aankondigingen in bovengenoemde media, laat zij desgewenst programma's vermenigvuldigen en zorgt zij voor verspreiding daarvan. Bovendien streeft zij naar de beschikbaarheid van geschikte luisterplaatsen. Indien zij hiertoe mikt op particuliere locaties, pleegt zij overleg met eigenaren daarvan.

Ten bate van grotere bekendheid met de beiaard streeft de Stichting naar het vervaardigen, c.q. doen vervaardigen van informatief materiaal. Het gaat dan om de uitgave van folders met gegevens over de bouwgeschiedenis van de betreffende torens en van de daarin aanwezige carillons, persberichten en programma's zoals hierboven reeds vermeld, radio- en TVpresentaties. De Stichting bereidt de bouw van een eigen website voor, teneinde zulke informaties een ruimere verspreiding te geven. Al deze publicaties zijn primair op de Haagse situatie geconcentreerd. Maar wel is het streven erop gericht, deze te plaatsen in het kader van de landelijke ontwikkelingen. Ook op dit punt wordt contact onderhouden met het gemeentebestuur.
Dergelijk contact is ook noodzakelijk bij het organiseren van demonstraties van de beiaard in de Grote Kerk of de Oude Kerk en de ermee verbonden speelwerken. Gezien de veiligheidsvoorschriften is hiervoor toestemming van de gemeente nodig. Overleg daarover lijkt ook gewenst met de directie van de Stichting Grote Kerk. Niet uitgesloten is, dat de Stichting oude activiteiten opnieuw tot leven wekt en op een van de zolders van de toren van de Grote Kerk kleine concerten organiseert, zo mogelijk verbonden met een begeleide bezichtiging van carillon, uurwerk, speeltrommel en opgestelde maquettes op de hoger gelegen zolders. Ook dit kan niet zonder gemeentelijke goedkeuring.
In dit kader vallen speciaal te noemen educatieve activiteiten, die de Stichting reeds eerder heeft ondernomen: prijsvragen voor het aandragen van op de beiaard te spelen muziek of oproepen voor suggesties van werken, die op het automatisch speelwerk kunnen worden geplaatst. Dit laatste zou zowel kunnen worden gedaan met betrekking tot de speeltrommel van de Grote Kerk als het bandspeelwerk van de Oude Kerk op Scheveningen. Voorafgaand daaraan is enige informatie over het carillon gewenst. Contacten met onderwijzend personeel betreffende demonstraties voor schoolkinderen, al dan niet in het kader van muzieklessen, lopen gewoonlijk direct via de beiaardier. De Stichting kan in dit verband een tussenpositie innemen, hand- en spandiensten verlenen en een adviserende rol spelen.

De Stichting beschikt tevens over de nodige technische deskundigheid. Deze wordt in de eerste plaats ingezet waar het de technische staat van de beiaarden, uurwerken en speelwerken betreft, steeds in nauwe samenwerking met de stadsbeiaardier. Inzake de carillons van de Grote Kerk en Scheveningen, immers gemeentelijke eigendommen, adviseert de stadsbeiaardier het gemeentebestuur en treedt de Stichting op als klankbord, overleg- en adviesorgaan. Zij kan gevraagd of ongevraagd advies uitbrengen.
Anders is het betreffende het carillon van het Vredespaleis. Dit is een schenking van de Stichting aan de Carnegie-Stichting, gedaan in etappes tussen 1994 en 2000. Om deze schenking mogelijk te maken heeft de Stichting destijds via uitvoerige acties gelden ingezameld. Het onderhoud van dit instrument is echter een verantwoordelijkheid van de Stichting gebleven. De door de Stichting verzorgde bespelingen - regulier, twee per week - worden hier door beiaardiers onbezoldigd gegeven. Hun activiteiten worden daarom aangemerkt als vrijwilligerswerk ten bate van de Stichting. De Stichting streeft naar goede contacten met de directie van de Carnegie-Stichting en heeft daarmee ten minste eenmaal per jaar overleg.
Het Stichtingsbestuur houdt een alert oog in het zeil om, indien zich een nieuwe wens betreffende plaatsing van een beiaard in Den Haag aandient, haar deskundigheid daarvoor beschikbaar te stellen.

Om bekend te blijven met landelijke en internationale ontwikkelingen, en om haar arbeid grotere verspreiding te geven, streeft de Stichting naar directe contacten met verwante lokale instellingen in andere steden, naar overleg met de Nederlandse Klokkenspel-Vereniging en met Belgische en andere zusterorganisaties. Zij onderhoudt goede contacten met het Klok & Peel Museum Asten.

Omdat de luidklok één van de voorouders van de beiaard is, houdt de Stichting zich tevens bezig met de in de gemeente Den Haag aanwezige luidklokken, vooral met diegene die eigendom zijn van de gemeente. In het recente verleden is met name de stadsbeiaardier dit als een integraal onderdeel van haar taak gaan beschouwen. Overleg tussen haar en het gemeentebestuur heeft bewezen dat van gemeentewege deze zelfde visie bestaat. De beiaardier houdt op dit punt herhaaldelijk ruggespraak met het Stichtingsbestuur. Eén en ander heeft geresulteerd in het opnieuw dagelijks laten luiden van de klokken in de Nieuwe Kerk aan het Spui - zoals traditioneel de werkklokken. Inmiddels zijn ook de afkondigingsklokken in het Oude Raadhuis weer op vaste tijden gaan luiden, evenals de luidklokken in de toren van de Grote Kerk. Verwant hergebruik van de klok van de Nieuwe Kerk op Scheveningen en die van de Oude Kerk aldaar liggen in een iets verder verschiet.

3. Financiën
De Stichting financiert slechts een klein gedeelte van haar activiteiten uit eigen middelen, omdat deze middelen, zeker tot voor kort, zeer beperkt waren, en deze ook thans bepaald nog niet omvangrijk zijn. Trouwens, aan een aantal Stichtingsactiviteiten zijn ook geen bijzondere kosten verbonden. Bijvoorbeeld brengen adviezen en vergaderingen van de bestuursleden geen kosten met zich mee.
Betreffende haar verdere activiteiten ligt de situatie anders. Daaraan zijn kosten verbonden, die worden bestreden uit subsidies. Deze worden door het bestuur bij lokale fondsen aangevraagd, en zijn tot heden steeds toegekend. Met name dienden ten bate van de bouw van het carillon van het Vredespaleis forse bedragen bijeen te worden gebracht. Daarvoor zette de Stichting omvangrijke acties op; deze resulteerden in bijdragen deels van staten aangesloten bij de Verenigde Naties, deels van bedrijven en particuliere fondsen, en deels van individuele schenkers, onder wie koningin Beatrix en prins Claus. Bescheidener, maar niettemin noodzakelijk zijn de aanvragen voor de organisatie van incidentele beiaardconcerten. De daarbij optredende beiaardiers - uit Nederland en België - zijn tot heden steeds bereid geweest, te spelen tegen slechts een onkostenvergoeding. Deze onkosten, benevens de financiering van het vervaardigen van de programma's voor deze gelegenheden, zijn steeds uit subsidies betaald. De eerder genoemde Informatieve folders, gewoonlijk voor een periode van enkele jaren gedrukt en in ten minste twee talen uitgegeven, zijn bekostigd door de gemeente Den Haag. Verdere kosten - zoals van het onderhoud van het carillon van het Vredespaleis - heeft de Stichting steeds kunnen bestrijden uit schenkingen, groot of klein, en uit enkele gerichte acties.
De Stichting is gerechtigd schenkingen belastingvrij te ontvangen omdat haar de ANBI-status is toegekend, zoals zij voorheen ook de voorloper daarvan had verworven. Binnenkomende gelden worden met zorg beheerd door de penningmeester, die deze zolang mogelijk vastzet onder de meest gunstige voorwaarden van het betreffende moment. Op de langere termijn streeft de Stichting naar gerichte fondsenwerving ten bate van structurele groei van haar middelen. Zij beoogt het grootste deel van een verworven vermogen zorgvuldig te beleggen en haar uitgaven te financieren uit ontvangen rentes hierover en uit daarvoor anderszins gereserveerde gelden. Zolang die situatie niet is bereikt, blijft zij aangewezen op incidentele subsidieaanvragen.

Beloningsbeleid
De bestuursleden doen hun werkzaamheden ten behoeve van de Stichting vrijwillig en ontvangen daarvoor in generlei vorm een beloning.

Ga direct naar: